Team Duurzaam Installeren (TDI500), het samenwerkingsverband tussen tien grote installateurs, heeft Kiwa gevraagd een keurmerk te ontwikkelen voor warmtepompinstallaties.
Het keurmerk moet eindgebruikers zekerheden bieden over de kwaliteit van de totale installatie die wordt geleverd, dus inclusief het afgiftesysteem en inregeling.
Het keurmerk staat in de kinderschoenen, en is nog lang niet rond. “De systematiek mag geen vertragende werking hebben op de opschaling en versnelling van de het aantal te installeren warmtepompen”, zegt voorzitter Richard Verbree van TDI500. Ook gaat een mogelijk keurmerk niet verplicht worden. “Wel moet het cowboys uit de markt weren.”
Kwaliteitstandaard ontwikkelen
Een kwaliteitsstandaard van de complete installatie van een (hybride) warmtepomp ontwikkelen; het is één van de uitgangspunten die de tien grote installateurs op papier zetten toen ze begin dit jaar samen gingen werken, onder meer geruggesteund door Techniek Nederland en TNO. TDI500 wil de branche helpen om de opschaling van (hybride) warmtepomp te realiseren; ook kleine(re) installateur profiteren van de innovaties die bedrijven als Bonarius, Breman, Kemkens en HeatTransformers ontwikkelen.
- Hier een voorbeeld: een prefab aansluitset voor hybrides
- Nog een voorbeeld: een indak-systeem voor hybrides
Installatietijd halveren
Waarschijnlijk wordt de hybride warmtepomp (cv-ketel plus warmtepomp) voor veel woningen in Nederland vanaf 2026 de minimale norm bij ketelvervanging. Om dat goed te kunnen organiseren moet de installatietijd van een hybride gehalveerd worden, worden moderne vormen van onderwijs gestimuleerd en ontwikkelt het consortium samen (prefab) concepten die de branche verder moeten helpen. TDI550 sleepte hiervoor €5 miljoen MOOI-subsidie binnen, op voorwaarde dat de hele branche meeprofiteert van de bevindingen.
Geen bescherming
De installateur heeft ondanks CO/F-gassen-certificering en verplichte fabrikantvoorschriften nog weinig kwalitatieve borging van de totale installatie, dus inclusief een bestaand afgiftesysteem en de inregeling daarvan. Dit terwijl het aantal geïnstalleerde hybrides dit jaar fors groeit. Volgens de Vereniging Warmtepompen worden er dit jaar 60.000 hybrides gemonteerd, waarvan de helft als add-on op een bestaande installatie. TDI had tot doel om er dit jaar al 100.000 in bedrijf te hebben gesteld, om snel op te schalen naar een miljoen hybride installaties in 2030.
Verkenning
De samenwerking met keuringsinstituut Kiwa is een eerste verkennende stap richting een keurmerk, dat er pas minimaal over anderhalf jaar is, nuanceert Richard Verbree. “Niets is nog in beton gegoten. We gaan nu onderzoeken wat een keurmerk betekent, of het haalbaar is, en vooral: of het de verduurzaming van Nederland niet vertraagt en het installateurs geen onnodige administratieve last geeft. Een keurmerk zou innovatie kunnen afremmen, maar wij zien het als kans om innovatie te ondersteunen en te versnellen.”
Kwalitatieve eisen formuleren
Volgens Verbree is het wel belangrijk dat de markt zelf een grens trekt van behoorlijke kwaliteit waarover de complete installatie moet beschikken. Dat betekent dus niet enkel de warmtepomp en cv-ketel, maar bovenal de achterliggende installatie: de aansluiting op een bestaand afgiftesysteem en het inregelen ervan.
Cowboys moeilijk maken
Op dit moment zijn er nog geen duidelijke kwaliteitseisen rondom de totale installatie. “We willen straks wel een standaard neerzetten, en het kaf van het koren scheiden. Er zijn en komen cowboys in de markt, waar de vakinstallateur zich van moet kunnen onderscheiden.” Ronald Karel, managing director van Kiwa: “We bevinden ons op een nieuw terrein en moeten een gefragmenteerde aanpak voorkomen. Een keurmerk mag geen loze belofte zijn. Doel is dat het toegevoegde waarde biedt aan de markt zodat we de eindgebruiker zekerheid kunnen bieden over een kwalitatieve en snelle installatie.”
Testcentrum
Keuringsinstituut Kiwa gaat samenwerken met TDI500-partner TNO, dat in Delft een warmtepomp testcentrum heeft waar wordt gewerkt aan onderzoek, (lab)testen, validatie van nieuwe installatieconcepten, en verbeterde tooling voor inregeling en prestatiemonitoring van warmtepompen.
Prestatiegarantie
Het keurmerk staat los van de prestatiegarantie, die op dit moment ook ontwikkeld wordt. Hierover wordt volgende week nieuws verwacht, wanneer overheid en branche een intentieverklaring op dit vlak gaan ondertekenen. De prestatiegarantie is al een tijdje een gespreksonderwerp: fabrikanten en installateurs broeden op een systematiek, inclusief een waterdichte meetmethode, die kopers van een hybride warmtepomp een minimale besparing op de energiekosten garandeert. Een hybride warmtepomp bespaart op aardgas, maar verbruikt wel meer elektriciteit. Recente monitoring van 120 installaties, vooral in hoek- en vrijstaande woningen, liet zien dat het gemiddelde gasverbruik met 75% daalt, met een stijging van 2360 kWh aan stroomverbruik.
